Gia công tiện trong cơ khí là một phương pháp đặc biệt không thể thiếu để tạo ra thành phẩm theo thiết kế. Khi đó tiện gia công được những loại bề mặt nào là thông tin được nhiều người dùng quan tâm để lựa chọn thiết bị một cách chính xác và sử dụng tối ưu nhất.
Nếu bạn đang quan tâm đến nội dung này, mời theo dõi những thông tin DN Solutions gửi đến sau đây để biết chi tiết nhé!
1. Tổng quan về gia công tiện
Trước khi đến với thông tin về tiện gia công được những bề mặt nào, mời bạn tìm hiểu một vài thông tin cơ bản về phương pháp này.
1.1. Gia công tiện là gì?
- Là phương pháp phổ biến chiếm đến 25-35% công việc trong quá trình gia công. Tiện là phương pháp cắt gọt vật liệu dựa vào chuyển động quay tròn của phôi và chuyển động tiến dao (có thể là dọc hoặc ngang).
- Gia công tiện được thực hiện bằng máy tiện cơ (hoạt động dựa trên sự điều khiển của con người) và máy tiện CNC hay trung tâm tiện CNC (hoạt động hoàn toàn tự động dựa trên lập trình máy tính của người vận hành)
- Hiện nay, người ta chủ yếu gia công tiện bằng máy CNC vì tốc độ nhanh, chính xác với sai số nhỏ, có thể gia công trên những vật liệu phức tạp.

1.2. Ưu điểm của gia công tiện CNC
- Với nhiều tính năng hiện đại trên trung tâm tiện CNC, bạn không cần băn khoăn “tiện gia công được những loại bề mặt nào?” vì thiết bị có khả năng thay đổi các thông số kỹ thuật tùy theo kích thước và hình dạng của chi tiết cần gia công, đáp ứng nhu cầu gia công đa dạng của doanh nghiệp với độ chính xác và đồng nhất cao.
- Trung tâm gia công tiện CNC có khả năng tối ưu hiệu quả sản xuất bằng cách giảm lượng phế phẩm, tăng tốc độ, rút ngắn thời gian thực hiện gia công.
- Khả năng gia công tiện liên tục trong thời gian dài, hạn chế sự phụ thuộc vào con người, hạn chế gián đoạn quá trình sản xuất.
- Dễ sử dụng, người vận hành máy tiện CNC không cần có trình độ chuyên môn hoặc kỹ năng nghề nghiệp cao.
Xem thêm: Ê tô là gì?
2. Tiện gia công được những loại bề mặt nào
Các loại tiện phổ biến kết hợp giúp xử lý nhiều loại phôi có hình dạng, kích thước và bề mặt khác nhau một cách linh hoạt. Khi nắm được đặc điểm gia công của các phương pháp tiện bạn có thể chủ động tối ưu quá trình sản xuất.
Hiện nay các phương pháp tiện phổ biến bao gồm: Tiện trong, tiện ngoài, tiện mặt đầu, tiện ren, tiện côn, tiện rãnh, tiện cắt đứt, tiện định hình, tiện bậc, tiện ren vít, tiện tinh.
Tương ứng với các phương pháp tiện khác nhau, dụng cụ sử dụng trong quá trình cắt gọt vật liệu cũng đa dạng như: Dao đầu thẳng, dao đầu cong, dao khỏa mặt đầu, dao tiện lỗ, dao vai, dao định hình,…
Sau đây là cụ thể tiện gia công được những bề mặt nào, mời bạn theo dõi.
2.1. Tiện mặt đầu (Facing)

- Tiện mặt đầu là phương pháp gia công làm phẳng bề mặt đầu của phôi.
- Khi thực hiện dao cắt sẽ tiến hành di chuyển vuông góc với trục quay của phôi để tạo ra bề mặt phẳng, thường ứng dụng để gia công mặt đầu của trục hoặc các chi tiết có mặt phẳng cần tiếp xúc chính xác.
2.2. Tiện trong (Internal Turning / Boring)
- Tiện trong (hay còn gọi là khoan tiện) là phương pháp dùng để cắt bề mặt trong của phôi, tạo hoặc mở rộng lỗ trên chi tiết.
- Khi thực hiện dao tiện sẽ đi sâu vào trong tạo các lỗ hoặc khoét lỗ bên trong cho các chi tiết như ống, bánh răng răng trong và các bộ phận yêu cầu lỗ có độ chính xác theo các kích thước được lập trình trước.

2.3. Tiện ngoài (External Turning)
- Tiện ngoài là phương pháp gia công cắt gọt bề mặt bên ngoài của phôi giúp tạo thành hình dạng tổng thể như hình trụ hoặc hình côn.
- Khi thực hiện dao cắt sẽ di chuyển dọc phôi theo các thông số lập trình trước.
- Tiện ngoài thường được sử dụng để gia công các chi tiết như trục, ống, vòng bi, hay các sản phẩm có hình trụ ngoài.

2.4. Tiện ren (Thread Turning)
- Tiện ren (hay taro ren) là phương pháp gia công tạo ra các đường ren chính xác trên bề mặt ngoài hoặc trong của phôi.
- Khi thực hiện dao cắt sẽ theo một quỹ đạo xoắn ốc với bước ren đã lập trình, thường được ứng dụng để gia công các chi tiết như bu lông, đai ốc, hoặc các sản phẩm cần ren để ghép nối.
2.5. Tiện gia công được những loại bề mặt nào: Tiện côn (Taper Turning)
- Tiện côn là phương pháp gia công tạo ra bề mặt côn .
- Khi thực hiện dao cắt được điều chỉnh góc cắt so với trục quay của phôi tạo ra các côn với độ nghiêng chính xác.
- Tiện côn được ứng dụng để gia công các chi tiết như trục côn, chốt côn, hoặc các bộ phận yêu cầu bề mặt côn cho lắp ráp.

2.6. Tiện rãnh (Grooving)
- Tiện rãnh là phương pháp gia công tạo các rãnh trên bề mặt phôi.
- Khi thực hiện dao cắt sẽ di chuyển theo hướng vuông góc với phôi để cắt ra các phần nhỏ, tạo thành rãnh nông hoặc sâu tùy theo thiết kế.
- Tiện rãnh thường được ứng dụng tạo các rãnh cho vòng đệm, phớt, hoặc các chi tiết yêu cầu rãnh chức năng.

2.7. Tiện cắt đứt (Parting Off)
- Tiện cắt đứt là phương pháp gia công được sử dụng để tách một phần của phôi ra khỏi phần còn lại.
- Khi thực hiện dao cắt sẽ di chuyển theo trục phôi cho đến khi cắt đứt hoàn toàn giúp cắt/chia phôi thành các phần nhỏ hoặc hoàn tất việc gia công trên một phôi dài.
2.8. Tiện định hình (Form Turning)
- Tiện định hình là phương pháp gia công tạo ra các bề mặt phức tạp theo một biên dạng đã được lập trình.
- Khi thực hiện dao cắt sẽ di chuyển theo quỹ đạo phức tạp để tạo hình dạng mong muốn trên phôi. Do đó tiện định hình thường ứng dụng để gia công những chi tiết có hình dạng phức tạp hoặc không đồng đều, các chi tiết trang trí hoặc chức năng.
2.9. Tiện bậc (Step Turning)

- Tiện bậc là phương pháp gia công nhiều đường kính khác nhau trên cùng một phôi để tạo ra các bậc hoặc đoạn.
- Khi thực hiện dao cắt sẽ di chuyển giữa các vùng có đường kính khác nhau theo các kích thước đã lập trình.
- Tiện bậc được ứng dụng gia công các chi tiết như thanh, trực có nhiều đoạn với đường kính khác nhau.
2.10. Tiện tinh (Finish Turning)
- Tiện tinh là phương pháp gia công tương tự như tiện ren nhưng dành riêng cho các chi tiết cần ren trục vít chính xác, gia công trên bề mặt ngoài hoặc trong của phôi.
- Khi thực hiện dao cắt sẽ tạo ra các ren vít xoắn với độ đồng đều và chính xác cao, thường ứng dụng trong gia công tạo ra trục vít và các chi tiết yêu cầu ren xoắn cho việc truyền động.
2.11. Tiện ren vít (Screw Threading)
- Tiện ren vít là phương pháp cắt gọt cuối cùng, nhằm làm mịn và hoàn thiện bề mặt sản phẩm sau khi đã qua các bước gia công chính.
- Khi thực hiện cao cắt sẽ loại bỏ một lớp rất mỏng vật liệu để đạt độ nhẵn và chính xác cao nhất.
- Tiện ren vít ứng dụng cho gia công các chi tiết yêu cầu bề mặt nhẵn bóng và độ chính xác cao sau khi gia công thô.
Hy vọng với thông tin DN Solutions gửi đến trên đây sẽ giúp bạn biết được tiện gia công được những loại bề mặt nào. Hẹn gặp lại trong những bài chia sẻ tiếp theo.