Trong quá trình lập trình gia công trên máy tiện CNC, G02 là một lệnh quan trọng không thể thiếu. Nếu bạn bắt đầu tìm hiểu về lập trình, đừng bỏ qua bài viết về lệnh G02 tiện CNC chi tiết sau đây nhé!
1. Ý nghĩa lệnh G02 trên máy tiện CNC
- Lệnh G02 là lệnh nội suy đường tròn theo cùng chiều kim đồng hồ, cho phép dao cắt di chuyển theo một cung tròn từ điểm hiện tại đến điểm đích đã được chỉ định trên bản vẽ và chương trình.
- Trong quá trình gia công tiện CNC không chỉ có chuyển động thẳng (lệnh G01) mới được sử dụng, mà gia công theo cung tròn, đường tròn cũng đóng vai trò quan trọng. Khi đó lệnh G02 tiện CNC cùng với G03 (nội suy cung tròn ngược chiều kim đồng hồ) sẽ tham gia xử lý yêu cầu gia công các bề mặt cong, rãnh tròn, biên dạng chi tiết có phần hình tròn hay một góc bo.
- Với lệnh G02 máy dễ dạng tạo ra các chi tiết hình tròn, lỗ khoan bán kính, các chi tiết bo cạnh hay gia công biên dạng phức tạp mà không cần phải chia ra nhiều đoạn thẳng nhỏ.
Xem thêm: Cấu trúc, cách dùng và ví dụ của lệnh G75 tiện CNC
2. Cấu trúc lệnh G02 tiện CNC
Có hai cách viết lệnh G02 phổ biến khi lập trình trên máy tiện CNC. Cụ thể như sau.
2.1. Cấu trúc lệnh G02 sử dụng bán kính (R)
G02 X(U)_ Z(W)_ R_ F_;
Trong đó:
- X(U)_: Giá trị toạ độ điểm đích theo trục X
- Z(W)_: Giá trị toạ độ điểm đích theo trục Z
- R_: Bán kính cung tròn.
- F_: Lượng chạy dao (Feed) – quy định tốc độ tiến dao.
Ví dụ:
G00 X100 Z0;
G02 X50 Z-50 R50 F0.2;
“Với câu lệnh trên, dao sẽ di chuyển từ tọa độ bắt đầu (X100, Z0) đến tọa độ (X50, Z-50) theo một cung tròn có bán kính 50 mm, với tốc độ tiến dao 0.2 mm/vòng.”
2.2. Cấu trúc lệnh G02 sử dụng thông số tâm cung tròn (I, K)
G02 X(U)_ Z(W)_ I_ K_ F_;
Trong đó:
- X(U)_ và Z(W)_: Tọa độ điểm đích của cung tròn theo trục X và trục Z.
- I_: Khoảng cách từ điểm bắt đầu cung tròn đến tâm cung tròn theo phương X.
- K_: Khoảng cách từ điểm bắt đầu cung tròn đến tâm cung tròn theo phương Z.
- F_: Lượng chạy dao.
Lưu ý: Với câu trúc lệnh G02 tiện CNC này, K không phải tọa độ tuyệt đối của tâm mà là khoảng cách tương đối từ điểm bắt đầu cung tròn đến tâm. Nghĩa là:
- Tâm cung tròn (theo X) = X xuất phát + I
- Tâm cung tròn (theo Z) = Z xuất phát + K
Ví dụ:
G00 X100 Z0;
G02 X50 Z-50 I-25 K-25 F0.2;
“Khi điểm bắt đầu là (X100, Z0), I=-25 và K=-25 nghĩa là tâm cung tròn cách điểm bắt đầu 25mm về phía X âm và 25mm về phía Z âm. Dao sẽ vạch ra một cung tròn từ (100,0) đến (50,-50) với tâm nằm ở (100-25, 0-25) = (75, -25).”
2.3. Ưu – Nhược điểm của 2 cấu trúc lệnh G02 tiện CNC
| Cấu trúc lệnh | Cấu trúc lệnh G02 dùng R | Cấu trúc lệnh G02 dùng I, K |
| Ưu điểm | Nhanh gọn và dễ hiểu
Phù hợp khi bạn đã biết bán kính cung tròn cần gia công. |
Chi tiết và chính xác hơn vì bạn chỉ rõ tâm cung tròn.
Đây là cách thường sử dụng trong các chương trình phức tạp, giúp đảm bảo cung tròn được nội suy chính xác, nhất là khi gia công các cung lớn hoặc sử dụng nhiều đoạn cung liên tiếp. |
| Nhược điểm | Khi bán kính lớn hoặc cung tròn vượt 180 độ, giá trị R có thể gây nhầm lẫn (do hệ điều khiển có thể không xác định rõ hướng cung). | Phức tạp hơn cấu trúc dùng (R) |
3. Chú ý khi sử dụng lệnh G02
- Xác định đúng điểm bắt đầu và điểm kết thúc: Lệnh G02 tiện CNC dựa vào vị trí hiện tại của dao làm điểm xuất phát. Hãy đảm bảo rằng dao đã ở vị trí mong muốn trước khi gọi lệnh G02.
- Chọn hướng nội suy đúng: G02 là nội suy thuận chiều kim đồng hồ. Nếu bạn muốn ngược chiều kim đồng hồ, hãy dùng G03.
- Kiểm tra đơn vị và hệ tọa độ: Đảm bảo rằng bạn đang làm việc trong cùng một hệ đơn vị và hệ tọa độ (mm, inches, G90 hay G91) như phần còn lại của chương trình.
- Chú ý đến dung sai và tốc độ tiến dao (F) trong lệnh G02 tiện CNC: Tốc độ tiến dao quá nhanh có thể làm dao rung, bề mặt gia công không đẹp. Tiến dao quá chậm làm giảm năng suất. Cân nhắc điều chỉnh F sao cho phù hợp với vật liệu và công nghệ.
- Thử nghiệm trên vật liệu mẫu trước khi tiến hành gia công hàng loạt: Với các cung tròn phức tạp, nên chạy thử trên vật liệu rẻ hơn hoặc dùng chế độ chạy không tải (Dry Run) để kiểm tra quỹ đạo dao trước khi gia công thật.
Lệnh G02 là một phần quan trọng trong lập trình gia công chi tiết, giúp bạn thực hiện các đường cắt cong, rãnh, lỗ bán kính một cách tự động và chính xác. Với những thông tin DN Solutions gửi đến trên đây, chúc bạn hiểu rõ về lệnh G02 tiện CNC và áp dụng thành công trong việc lập trình các chi tiết phức tạp, nâng cao chất lượng và hiệu suất gia công.
