Lệnh G72 tiện CNC là một trong những lệnh quan trọng trong quá trình lập trình gia công cơ khí chính xác. Vậy lệnh G72 có ý nghĩa gì? Cấu trúc và cách sử dụng như thế nào? Cùng theo dõi bài viết dưới đây để có đáp án chi tiết nhé!
1. Lệnh G72 trong tiện CNC là gì?
- Lệnh G72 là chu trình tiện thô có kiểm soát heo trục X-Z trên máy tiện CNC, giúp cắt bỏ lượng dư vật liệu một cách hiệu quả, chuẩn bị bề mặt trước khi thực hiện chu trình tiện tinh bằng lệnh G70. Lệnh này đặc biệt hữu ích khi cần loại bỏ nhanh chóng vật liệu dư từ một biên dạng nhất định mà không cần lập trình từng đường chạy dao riêng lẻ.
- Sử dụng lệnh G72 trên máy tiện CNC giúp tăng năng suất làm việc, giảm hao mòn dao cắt và đảm bảo chất lượng bề mặt tốt hơn so với phương pháp tiện thô thông thường.
- Đây là chu trình tiện thô được ứng dụng rộng rãi trong gia công các biên dạng trụ ngoài, côn hoặc bậc trên chi tiết tròn xoay,…

2. Cú pháp lệnh G72 tiện CNC
Lệnh G72 có hai dạng cú pháp chính, tùy theo loại biên dạng gia công:
Dạng 1: Tiện thô biên dạng đơn giản
G72 W(ΔZ) R(ΔX)
Trong đó:
- W(ΔZ): Độ sâu cắt theo trục Z trong từng lượt tiện.
- R(ΔX): Độ sâu cắt theo trục X trong từng lượt tiện.
Dạng 2: Tiện thô biên dạng phức tạp (Được sử dụng khi gia công biên dạng phức tạp, cho phép loại bỏ vật liệu dư theo nhiều bước tiện)
G72 P(n1) Q(n2) U(ΔX) W(ΔZ) F(S)
Trong đó:
- P(n1): Dòng chương trình bắt đầu biên dạng gia công.
- Q(n2): Dòng chương trình kết thúc biên dạng gia công.
- U(ΔX): Lượng dư để lại theo trục X cho chu trình tiện tinh.
- W(ΔZ): Lượng dư để lại theo trục Z cho chu trình tiện tinh.
- F(S): Tốc độ tiến dao khi thực hiện tiện thô.
3. Nguyên lý hoạt động của lệnh G72 trên máy tiện CNC
Khi thực hiện lệnh G72 tiện CNC, thiết bị sẽ:
- Tiến dao vào bề mặt chi tiết theo từng lớp tiện thô với độ sâu cắt đã được lập trình.
- Dịch chuyển theo biên dạng đã được định nghĩa trước.
- Lặp lại quá trình cho đến khi đạt kích thước yêu cầu, để lại một lượng dư nhỏ cho lần gia công tinh bằng lệnh G70.
- Quá trình này giúp đảm bảo độ chính xác, giảm lực cắt và hạn chế biến dạng nhiệt trên chi tiết.

4. Ví dụ lập trình lệnh G72
Ví dụ 1: Tiện thô biên dạng ngoài theo trục Z
N10 G50 S1500
N20 T0101
N30 G96 S200 M03
N40 G00 X50.0 Z5.0
N50 G72 W2.0 R1.0
N60 G72 P100 Q200 U0.5 W0.2 F0.2
N100 G00 X30.0
N110 G01 Z-50.0 F0.2
N120 G01 X50.0
N130 G00 Z5.0
N200 G70 P100 Q200 (Chu trình tiện tinh)
N210 M30
Khi đó:
- G72 W2.0 R1.0 – Độ sâu cắt theo trục Z là 2mm, bán kính lùi dao là 1mm.
- G72 P100 Q200 U0.5 W0.2 F0.2 – Lượng dư để lại cho tiện tinh là 0.5mm theo X và 0.2mm theo Z.
- G70 P100 Q200 – Gọi chu trình tiện tinh sau khi tiện thô hoàn tất.
5. Ưu điểm khi sử dụng lệnh G72

- Tự động hóa quá trình tiện thô, giảm thời gian lập trình thủ công.
- Tối ưu hóa tốc độ cắt, đảm bảo bề mặt gia công đạt chất lượng cao.
- Giảm mài mòn dao cắt, nâng cao tuổi thọ dụng cụ.
- Hạn chế biến dạng vật liệu, đặc biệt với chi tiết có biên dạng phức tạp.
- Dễ dàng kết hợp với lệnh G70 để gia công tinh sau khi tiện thô.
6. Ứng dụng của lệnh G72 trong tiện CNC
- Tiện thô trục tròn, bậc, côn hoặc biên dạng phức tạp.
- Gia công sản phẩm có yêu cầu độ chính xác cao với tốc độ nhanh.
- Sản xuất hàng loạt, đảm bảo đồng nhất về kích thước và chất lượng sản phẩm.
- Tích hợp trong các chương trình tiện tự động trên máy CNC.

7. Lưu ý khi sử dụng lệnh G72 trong tiện CNC
- Xác định chính xác tọa độ P(n1) và Q(n2) để tránh lỗi lập trình.
- Điều chỉnh lượng dư hợp lý (U, W) để đảm bảo kích thước chính xác khi gia công tinh.
- Kiểm soát tốc độ tiến dao (F) để tối ưu hiệu suất cắt mà không gây quá tải dao.
- Kiểm tra chiều dài dao trước khi vận hành để tránh va chạm với chi tiết.
- Kết hợp với G70 để hoàn thiện bề mặt sau khi tiện thô.
8. So sánh lệnh G72 với lệnh G71 trên máy tiện CNC
| Tiêu chí | Lệnh G72 | Lệnh G71 |
| Loại gia công | Tiện thô theo trục X-Z | Tiện thô theo trục X |
| Dạng chi tiết | Biên dạng ngoài hoặc côn | Chi tiết trụ tròn hoặc côn |
| Ứng dụng | Gia công biên dạng phức tạp | Loại bỏ lượng dư theo bậc |
| Mục đích | Chuẩn bị cho tiện tinh bằng G70 | Cắt gọt vật liệu theo từng lớp |
Với những thông tin DN Solutions gửi đến về lệnh G72 tiện CNC trên đây, chúc bạn sử dụng thành công, giúp không chỉ giúp tiết kiệm thời gian mà còn đảm bảo độ chính xác và chất lượng gia công cao nhất.

